Członkowie spółdzielni mają swoje prawa, pamiętaj o nich!

Prawa członków spółdzielni mieszkaniowej zostały określone m.in. w art. 81 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Przepis ten stanowi, że członkowie mają prawo otrzymania odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi. Koszty sporządzania odpisów i kopii tych dokumentów, z wyjątkiem statutu i regulaminów uchwalonych na podstawie statutu, pokrywa członek spółdzielni wnioskujący o ich otrzymanie. Pamiętać należy, że na spółdzielni mieszkaniowej ciąży obowiązek udostępnienia na stronie internetowej spółdzielni: statutu spółdzielni mieszkaniowej, regulaminów, uchwał i protokołów obrad organów spółdzielni, a także protokołów lustracji i rocznych sprawozdań finansowych.

Regulacja ta daje członkom spółdzielni mieszkaniowej bardzo ważny instrument do sprawowania indywidualnej kontroli jej władz, zwłaszcza w zakresie gospodarowania mieniem spółdzielni mieszkaniowej, co z punktu widzenia członków spółdzielni wydaje się być najbardziej istotne – sposób gospodarowania mieniem spółdzielni często jest bowiem zalążkiem wątpliwości i zarzewiem konfliktów pomiędzy organami spółdzielni a jej członkami.

Członkowie spółdzielni mogą, a wręcz powinni zadawać pytania o to, w jaki sposób władze spółdzielni gospodarują mieniem spółdzielni. Na żądanie członka spółdzielni udostępnione powinny zostać także dokumenty dotyczące umów zawieranych przez spółdzielnię z jej pracownikami, nawet jeśli pracownicy spółdzielni są jednocześnie członkami tej spółdzielni.

Zakres uprawnień członka spółdzielni mieszkaniowej podlega jednak ograniczeniom przewidzianym w art. 18 § 3 ustawy prawo spółdzielcze, który stanowi, że spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi jej szkodę. W tej sytuacji spółdzielnia zobowiązana jest jednak udzielić odpowiedzi na piśmie.

W praktyce zdarza się, że władze spółdzielni nadużywają prawa do odmowy udostępnienia żądanych umów, tudzież w sposób niczym nie uzasadniony żądają od wnioskodawcy zapłaty za sporządzenie kopii dokumentów w wysokości zupełnie niewspółmiernej do rzeczywistych kosztów ich przygotowania. Członek spółdzielni, który nie zgadza się z odmową spółdzielni, nie powinien się poddawać, może bowiem skorzystać z przysługującej mu ochrony prawnej i złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia żądanych umów (wniosek do sądu należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia członkowi pisemnej odmowy).

Członkowie spółdzielni winni być świadomi, że niewykonanie rzeczonych obowiązków stanowi wykroczenie, za które grozi kara grzywny, która może zostać nałożona na członka zarządu spółdzielni mieszkaniowej, jej pełnomocnika albo likwidatora.