10 grudnia w Muzeum Warszawskiej Pragi miała miejsce uroczysta premiera książki „Zręczni. Historia z warszawskich pracowni i warsztatów”. Jej autorką jest Katarzyna Chudyńska-Szuchnik, pracownica praskiego muzeum, dziennikarka, przewodniczka miejska i prawdziwa pasjonatka rzemiosła. W muzeum odpowiadała za cykl spotkań z rzemieślnikami, organizację warsztatów rzemiosła oraz szkoleń, których celem było znalezienie następców dla części rzemieślników z Pragi, którzy nie doczekali się kontynuatorów swojej pracy. Chudyńska współtworzyła również koncepcję pracowni rzemiosła, która działa przy muzeum, tzw. Prarzemki (skrót od praskiego rzemiosła).
Książka jest efektem pięciu lat pracy autorki z praskimi, ale nie tylko, rzemieślnikami. To podróż przez świat rzemiosła widziany oczami osób zarówno kończących już swoją działalność, jak i młodych, prężnych adeptów tzw. nowego rzemiosła, związanego z branżą stolarską, ceramiką, czy np. konstruowaniem unikatowych, ręcznie wykonywanych rowerów. To również podróż przez historię Warszawy, symbolizowaną losami rzemieślników takich jak chociażby rodzina Cieszkowskich, w których pracowni kapeluszniczej ubierali się przez dziesięciolecia politycy i artyści estrady.
To również obraz Pragi, której już nie ma, dzielnicy zdominowanej przez rzemieślników pochodzenia żydowskiego, których gwarne warsztaty działały przy Brzeskiej, Ząbkowskiej, czy Targowej, a po których zostały ślady mezuz na futrynach drzwi, czy ręcznie malowany szyld przy Brzeskiej 21.
Chudyńskiej udało się drobiazgowo przedstawić na kartach swojej pracy problemy i wyzwania, jakie stoją dziś przed rzemiosłem. Od braku następców począwszy, przez rosnące obciążenia czynszowe, podatkowe i koszty pracy, a skończywszy na zalewającej nasz rynek masowej produkcji z Dalekiego Wschodu.
Szczególnie w tym kontekście warto przeczytać „Zręcznych” i zastanowić się, jak zmienić swoje konsumenckie nawyki, by ocalić ten niezwykły element warszawskiej i praskiej tradycji, jakim jest rzemiosło.
Krzysztof Michalski