Szpital Bródnowski

To już 25 lat

Dzieje Szpitala Bródnowskiego splatają się ściśle z historią całej dzielnicy. Chociaż szpital od początku swojego istnienia miał status szpitala wojewódzkiego, to w przeważającej mierze służył mieszkańcom Bródna, Legionowa i przyległych gmin. Lokalizacja szpitala budowanego od podstaw w tej części Warszawy (rejon północno - wschodni) była bardzo uzasadniona, ponieważ ta część miasta w latach 60. ubiegłego stulecia była wielkim placem budownictwa mieszkaniowego, a nie posiadała żadnego zaplecza szpitalnego. Istniejący Szpital Praski nie był w stanie zapewnić opieki szpitalnej dla wzrastającej liczby mieszkańców tej części Warszawy. Ponadto bardzo szybko wzrastała liczba mieszkańców Legionowa, który nie miał (i do dzisiaj nie ma) własnego zaplecza szpitalnego.

Prace projektowe rozpoczęły się w roku 1968 i były prowadzone w Biurze Projektów Służby Zdrowia. Głównym projektantem był mgr inż. arch. Stanisław Roszczyk. Generalnym wykonawcą budowy był Kombinat Budownictwa Mieszkaniowego Warszawa-Wschód. Nadzór inwestycyjny i finansowy pełniła Dyrekcja Rozbudowy Miasta, działająca w imieniu Prezydenta m. st. Warszawy. Budowę obiektów szpitalnych rozpoczęto w roku 1973, jednakże nie były one wykonywane w szybkim tempie. W latach 1975-1977 nastąpiło wstrzymanie prac, wynikające z braku środków finansowych.

W roku 1978 ukończono budowę pierwszego pawilonu, w którym zgodnie z założeniami została zlokalizowana przychodnia przyszpitalna. Miała być zapleczem specjalistycznego poradnictwa odpowiednich, ale jeszcze nie istniejących oddziałów szpitalnych. Przychodnia przyszpitalna rozpoczęła przyjęcia pacjentów już w lipcu tegoż roku. W następnych miesiącach sukcesywnie uruchamiano poszczególne poradnie specjalistyczne.

W roku 1978, jeszcze w trakcie budowy, została powołana dyrekcja szpitala. Na stanowisko dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego został powołany dr Tadeusz Sikorski, który tę funkcję pełnił do czerwca 2004 r. Stanowiska zastępców dyrektora objęli: dr Zbigniew Brandt - z-ca ds. lecznictwa, Edward Borawski - z-ca ds. administracyjnych, Jerzy Knetig - z-ca ds. technicznych. W miarę postępów w budowie pozostałych pawilonów szpitala przygotowywano jego wyposażenie i kadrę medyczną. Dla mnie - pisze w swoich wspomnieniach pierwszy wieloletni dyrektor szpitala dr Tadeusz Sikorski - historia tego szpitala zaczyna się znacznie wcześniej, bo 1 marca 1978 r. Zostałem wówczas skierowany do pracy w szpitalu jako "dyrektor szpitala w budowie", gdyż tak naprawdę to tego szpitala jeszcze nie było. Jedynym obiektem nadającym się do zorganizowania chociażby prowizorycznego stanowiska pracy był blok H. Docelowo w obiekcie tym miały mieścić się m.in.: kuchnia, pralnia, patomorfologia, niewielka ilość pomieszczeń biurowych. Budynek ten był już wówczas całkowicie zapełniony sprzętem oczekującym na przyszłe zagospodarowanie w części łóżkowej (łóżka - 820 szt., szafki, taborety itp.), jak również w salach operacyjnych, laboratorium, aptece, pracowniach diagnostycznych.

Plany Szpitala Bródnowskiego powstały jeszcze przed rokiem 1970 i - zgodnie z lansowaną w owym czasie tendencją - miał to być szpital bezoddziałowy, o progresywnej opiece nad pacjentem. Organizacja bezoddziałowa szpitala polegała na tym, że pacjent przyjmowany do szpitala nie był przypisany do określonego oddziału szpitalnego zgodnie z głównym problemem zdrowotnym (np.kardiologia, chirurgia itp). Zespół lekarski opiekował się chorym w zależności od "ciężkości" jego stanu. Stany najcięższe miały być hospitalizowane na piętrach dolnych, stany lżejsze na piętrach górnych. W miarę poprawy stanu chorego miał on zmieniać (wraz ze swoim łóżkiem) miejsce hospitalizacji i miał być przenoszony na coraz wyższe piętra, aż do rehabilitacji na 6 i 7 kondygnacji.

Doświadczenia światowe nie potwierdziły istotnych zalet tego typu opieki nad chorym, jednakże kilkunastoletnia budowa Szpitala Bródnowskiego była realizowana zgodnie z pierwotnym projektem. Ostatecznie, po wielu dyskusjach, na przełomie 1978/79 roku zapadła decyzja o odstąpieniu od organizacji pracy szpitala z tzw. progresywnym systemem leczenia na rzecz organizacji oddziałów podzielonych na specjalności. Zmiana tych założeń nie była rzeczą łatwą, szczególnie wobec sporego już wówczas zaangażowania prac budowlanych. Na szczęście projekt zmian organizacji pracy szpitala poparło wiele osób, w tym m.in. prof. dr Jerzy Szczerbań – ówczesny rektor Akademii Medycznej w Warszawie i prof. dr Mieczysław Szostek – przewodniczący Stołecznej Rady Narodowej w tym okresie. Ostatecznie na początku 1979 r. zapadła decyzja o organizacji szpitala w oparciu o oddziały i specjalności.

Szpital otrzymał status Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego dla województwa stołecznego. Był to 820-łóżkowy obiekt, w owym czasie jeden z większych w stolicy. Pozwalało to na zorganizowanie leczenia chorych we wszystkich specjalnościach i dawało szansę zapewnienia sprawnej, kompleksowej opieki oraz umożliwiało obniżenie kosztów leczenia (wszystko w jednym obiekcie). Zgodnie z zasadami organizacji opieki szpitalnej w latach 80. ubiegłego stulecia Szpital Bródnowski objął opieką mieszkańców Bródna, częściowo Targówka, Białołęki i kilku gmin leżących poza granicami administracyjnymi Warszawy (Legionowo, Nieporęt, Serock).

Ważną decyzją, mającą istotny wpływ na dalszy rozwój szpitala, było zawarcie umowy z Akademią Medyczną w Warszawie, a w następnych latach z Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego i Instytutem Żywności i Żywienia o udostępnieniu bazy łóżkowej na organizację klinik dla działalności dydaktycznej i naukowej, co skutkowało również napływem wysokokwalifikowanej kadry lekarskiej.

W wyniku tych rozmów pierwsza obsada kierowników klinik, oddziałów, zakładów pracowni była następująca (przy nazwiskach podano tytuły naukowe z przełomu 1980/81 r.): prof. dr Jan Tatoń –Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii AM, doc. dr Jerzy Kuch -Klinika Kardiologii AM, doc. dr Wojciech Noszczyk –Klinika Chirurgii AM, doc. dr Artur Dziak -Klinika Ortopedyczno-Urazowa AM, doc. dr J. Marzinek –Klinika Położnictwa i Ginekologii AM, doc. dr Jan Kuś -Klinika Otolaryngologii CMKP, doc. dr Jan Dzieniszewski –Klinika Gastroenterologii Instytutu Żywności i Żywienia, doc. dr Andrzej Piotrowski – Klinika Psychiatrii Instytutu Psychiatrii i Neurologii, doc. dr Wiesław Graban –Zakład Medycyny Nuklearnej AM.

Do oddziałów nie będących klinikami, delegowani byli z Akademii Medycznej w Warszawie na stanowiska ordynatorów: doc. dr Witold Mazurowski - Oddział Neurochirurgii, doc. dr Barbara Stroińska-Kus - Oddział Neurologii, dr Krystyna Jezierska-Kasprzyk - Oddział Noworodków, doc. dr Stanisław Kruszewski - Zakład Radiologii.

Na etatach szpitala ("miejskich") na przełomie 1980/81 zatrudniono: dr med. Aleksandra Piotrowskiego (przeniesiony ze Szpitala Praskiego) - Oddział Okulistyczny, dr med. Andrzeja Zawadzkiego - Oddział Intensywnej Opieki Medycznej. 22 stycznia 1981 r. przyjęto pierwszego pacjenta do leczenia szpitalnego, chociaż jeszcze nie wszystkie kliniki i oddziały były gotowe do pełnej pracy diagnostycznej i leczniczej. Proces organizowania i wyposażania oddziałów szpitala został zakończony w lipcu 1981 r. W chwili uruchomienia szpital dysponował 802 łóżkami, rozmieszczonymi w 14 oddziałach oraz izbą przyjęć. Przychodnia przyszpitalna dysponowała 27 poradniami specjalistycznymi, a w skład jej weszły ponadto 2 przychodnie wojewódzkie (gastrologiczna i cukrzycowa).

Na zaplecze diagnostyczne szpitala i przychodni przyszpitalnej składały się: Zakład Radiologii, Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej, Pracownia Diagnostyki Izotopowej, Pracownia Radioimmunologii, Pracownia Diagnostyki Kardiologicznej, Pracownia Endoskopowa, Zakład Patomorfologii, Zakład Ultrasonografii. Ponadto w skład szpitala wchodziły: Dzienny Oddział Psychiatryczny oraz Zakład Rehabilitacji i Fizykoterapii.

Dwadzieścia pięć lat pracy Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego (taką nazwę otrzymał szpital po ostatniej reformie administracyjnej) to okres bardzo wytężonych działań dla stworzenia nowoczesnego i na wysokim poziomie merytorycznym zakładu diagnostyczno - leczniczego. W roku 1992 szpital został wyposażony w aparaturę rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej oraz mammografii, która w 2003 roku została w całości wymieniona na sprzęt najnowszej generacji. Obecnie szpital zaliczany jest do przodujących zakładów diagnostyczno-leczniczych w Polsce. W okresie 25-lecia osiągnięto wiele znaczących sukcesów.

W zakresie diabetologii utworzono pierwszy w Polsce ogólnokrajowy system kontroli jakości wyników leczenia cukrzycy i jej powikłań. Powstał ośrodek intensywnego nadzoru i leczenia chorób metabolicznych.

Znaczący postęp osiągnięto w zakresie kardiologii interwencyjnej, dzięki wyposażeniu i powołaniu w 2004 pracowni hemodynamicznej i wyposażenia w aparaturę do wykonywania koronarografii, co umożliwiło wprowadzenie nowoczesnych metod leczenia chorób serca (angioplastyka, protezy zakładane do naczyń wieńcowych). W latach poprzednich stworzono nowoczesne zaplecze diagnostyki kardiologicznej (pracownie: hemodynamiki, echokardiografii, testów wysiłkowych, zaburzeń rytmu, elektrofizjologii z wszczepianiem i kontrolą stymulatorów serca).

Istotny postęp dokonał się w zakresie gastroenterologii. W 1993 roku uruchomiono Pracownię Endoskopii Zabiegowej, wyposażoną w nowoczesny aparat RTG i sprzęt endoskopowy, co umożliwiło wprowadzenie endoskopowych metod leczenia chorób dróg żółciowych (usuwanie nieoperacyjne złogów i zakładanie protez) i stworzono możliwości wykonywania zabiegów pod kontrolą ultrasonografii. Zorganizowano nowoczesną pracownię okulistyczną - leczenia powikłań okulistycznych w cukrzycy wyposażoną w laser argonowy i sprzęt do angiografii siatkówki oraz wprowadzono nowoczesne metody leczenia zaćmy i wszczepiania soczewek.

W neurochirurgii rozpoczęto unikalne w skali kraju operacje wszczepiania stymulatorów i przeszczepiania komórek embrionalnych do mózgu u chorych z chorobą Parkinsona i uogólnioną dystonią, pierwsze w Polsce operacje mózgu w głębokiej hipotermii (obniżeniu ciepłoty ciała), z zatrzymaniem krążenia i z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego, operacje przeszczepów naczyniowych wspomagających krążenie mózgowe.

W Klinice Chirurgii Ogólnej już od lat 80. prowadzono badania i wprowadzono do lecznictwa polskie protezy naczyniowe (sztuczne tętnice), które do chwili obecnej są stosowane w kraju i zagranicą. Wprowadzono nowe, oryginalne metody chirurgicznego leczenia zwężeń i niedrożności tętnic szyjnych zabezpieczających chorych przed udarem mózgu, zwężeń i tętniaków aorty i tętnic obwodowych, w tym wszczepianie specjalnych protez naczyniowych (stent - grafty), własne metody endoskopowego leczenia chorób żył i chirurgicznego formowania nowych zastawek żylnych. W zakresie chirurgii jamy brzusznej już w początkach lat 90. ubiegłego stulecia wprowadzono i rozwijano laparoskopową technikę operacyjną.

W chirurgii ortopedycznej w coraz szerszym zakresie wykonywane są operacje wszczepiania endoprotez oraz opracowano własne patenty protez stawu biodrowego. Wprowadzono nowoczesne endoskopowe metody diagnostyczne stawów (artroskopia). W Klinice Położnictwa i Ginekologii wprowadzono nowoczesne metody diagnostyczne: ultrasonografię dopplerowską dla oceny wczesnych zmian nowotworowych narządu płciowego i wczesnej diagnostyki wad rozwojowych płodu. Wdrożono laparoskopowe metody leczenia zaburzeń statyki narządu rodnego i nietrzymania moczu, bardzo nowoczesne metody fotodynamiczne w diagnostyce i leczeniu nowotworów narządu rodnego. W diagnostyce i leczeniu zmian wewnątrzmacicznych wprowadzono pierwszy raz w Polsce metody histeroskopowe. Rozwinięto nowoczesne metody chemioterapii nowotworów narządu rodnego i metody monitorowania wyników tego leczenia.

Klinika Otolaryngologiczna specjalizuje się w chirurgicznym leczeniu nowotworów krtani, gardła środkowego i dolnego, jamy ustnej, zatok obocznych nosa, ucha, gruczołów ślinowych, tarczycy i przytarczyc oraz guzów podstawy czaszki, uchyłków przełyku Zenkera, guzów oczodołu, chirurgii nerwu twarzowego, leczeniu zwężeń krtani i szyjnego odcinka tchawicy, rehabilitacji chirurgicznej słuchu.

W oddziale neurologii stworzono nowoczesny oddział intensywnego nadzoru udarów z aparaturą monitorującą. W klinice psychiatrycznej działa oddział ogólnopsychiatryczny, oddział leczenia zaburzeń afektywnych i pododdział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych oraz Oddział Dzienny (w przyszłości o profilu psychoterapeutyczno-rehabilitacyjnym) i Psychiatrii Oddział Leczenia Środowiskowego przy ul. Suwalskiej.

Szpital posiada bardzo nowoczesne i rozbudowane zaplecze diagnostyczne. Dotyczy to szczególnie metod obrazowania ( ultrasonografia specjalistyczna, tomografia komputerowa i tomografia rezonansu magnetycznego) i mego z zastosowaniem technik medycyny nuklearnej. Pełnymi możliwościami terapeutycznymi dysponuje Dział Rehabilitacji i Fizykoterapii.

W okresie 25-lecia wielu kierowników klinik pełniło funkcje specjalistów krajowych i wojewódzkich, prezesów i przewodniczących krajowych towarzystw naukowych, współpracowano z wieloma medycznymi organizacjami międzynarodowymi i pełniło ważne funkcje w tych organizacjach, są ekspertami Światowej Organizacji Zdrowia, oraz było lub jest redaktorami naczelnymi różnych czasopism lekarskich.

We wszystkich jednostkach, szczególnie klinicznych prowadzi się wielokierunkowe prace naukowe, w tym również badania kliniczne nowych leków, czego wyrazem jest kilka tysięcy publikacji w międzynarodowych i krajowych czasopismach medycznych.

Największym jednak osiągnięciem całego zespołu wszystkich pracowników Szpitala jest stała gotowość i praca na rzecz chorych. W okresie 25- lecia w Szpitalu Bródnowski hospitalizowano ponad 400 tys. chorych a w Przychodni Przyszpitalnej wykonano ponad 5 milionów konsultacji specjalistycznych. W przedmowie do monografii wydanej na 25-lecie szpitala obecna dyrektor Szpitala Teresa Bogiel napisała: Wojewódzki Szpital Bródnowski od lat jest bardzo dobrze znany nie tylko mieszkańcom Mazowsza, ale i wielu innym z całego kraju. Na wysokie uznanie i dobre imię Szpitala pracował przez lata cały personel tego wieloprofilowego, wysokospecjalistycznego ośrodka. Mimo ogólnie odczuwalnych w służbie zdrowia problemów finansowych, a zwłaszcza braku środków na inwestycje, Szpital Bródnowski potrafi dobrze radzić sobie w tej trudnej dla nas wszystkich rzeczywistości.


Prof. dr hab.
Jan Dzieniszewski
16648