W dniach 19-21 marca odbyły się trójstronne warsztaty z udziałem miejskich urzędników, właścicieli terenów oraz mieszkańców, dotyczące przyszłego zagospodarowania terenów po FSO.
To drugie, po dotyczących Portu Żerańskiego, tego typu warsztaty w przeciągu miesiąca, tym razem znacznie mniej burzliwe. Celem dialogu miało być przeanalizowanie kierunków rozwoju przestrzennego obszaru, a także wypracowanie docelowych standardów jakościowych nowych osiedli. Zgromadzona w ten sposób wiedza ma zostać wykorzystane przy tworzeniu nowego studium zagospodarowania przestrzennego.
Inicjator warsztatów, Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego, zidentyfikował kilkanaście miejskich biur mających w swojej sferze zainteresowań wybrany do warsztatów teren o powierzchni 100,6 ha. Poza przedstawicielami tych biur, udział w warsztatach po stronie społecznej wzięła udział delegacja mieszkańców Śliwic, Fundacji P1, Miasto Jest Nasze oraz reprezentanci mieszkańców Golędzinowa, Targówka, Białołęki, Pragi Północ i Żoliborza. Po stronie właścicielskiej z kolei przedstawiciele takich firm, jak Luxmed, Develey czy Centrum Logistyczne Jagiellońska. Poza FSO, zidentyfikowano kilkunastu innych właścicieli działek na omawianym obszarze, ale proces polegał na dobrowolności, więc mimo zachęt ze strony miasta, nie byli oni zobligowani do uczestnictwa w warsztacie. Rozpoczęto od wizji lokalnej w terenie, a następnie zaprezentowano koncepcje rozwoju okolicy, przygotowane przez FSO, mieszkańców Śliwic, Fundację P1 oraz działających na tym obszarze firm. Drugiego dnia rozpoczęto właściwą pracę warsztatową w mieszanych grupach roboczych, rozpatrując potencjał obszaru, możliwości lokowania tu zabudowy i jej charakteru.
W zamyśle miasta obszar miałby stać się mixem funkcji mieszkalnych, biurowych i drobnej produkcji, a przynajmniej połowa mieszkańców powinna móc znaleźć odpowiednią dla siebie pracę na miejscu. Z tym kierunkiem zgodziła się zdecydowana większość uczestników warsztatu. Na początku omówiono koncepcję Miasto Jest Nasze ulokowania na terenie FSO ogromnych hal wystawienniczych. Pomysł nie spodobał się ani mieszkańcom, ani urbanistom, ani przedstawicielom FSO. Wskazano, że nawet w obecnie obowiązującym studium zagospodarowania są wskazane potencjalne lokalizacje tego typu obiektów (np. błonia Stadionu Narodowego) o dużo lepszym skomunikowaniu (kolej, metro, komunikacja miejska). Do dalszych prac jako punkt odniesienia posłużyła koncepcja przygotowana przez FSO. Zakłada ona zabudowę mieszkalną na większości terenu dawnej fabryki, z pozostawieniem miejsc na dwie szkoły, przedszkola, funkcje kulturalne i społeczne, zieleń. Wyższe biurowce zaproponowano w miejscu budynku dyrekcji i przy Trasie Toruńskiej. Wprowadzenia tej funkcji w nadmiarze obawiało się nie tylko FSO, ale i pozostali uczestnicy warsztatów. Obecna centralna droga fabryki miałaby się stać traktem pieszo rowerowym, na którym można by organizować czasowe targowiska. Główną drogą, poza ul. Jagiellońską, byłaby ulica Nowo-Golędzinowska, wiodąca wzdłuż terenów kolejowych przez cały rozpatrywany obszar, a droga rowerowa mogłaby prowadzić aż do Kanału Żerańskiego. Tę koncepcje uznano za właściwą. Do zachowania w koncepcji FSO przewidziano tylko dwie sąsiadujące ze sobą hale w centralnej części. Można tam jednak zmieścić wiele funkcji, np. muzeum motoryzacji oraz częściowo skryty pod konstrukcją hali park. Podczas warsztatu rozpatrywano skalę zabudowy i wysokość budynków oraz system komunikacyjny, przestrzenie publiczne, a wyniki pracy grup nanoszono na mapę i omawiano. Za kluczowe uznano skomunikowanie ze stacjami kolejowymi, a poprzez nie z Bródnem, a także z Wisłą. Wśród kluczowych rekomendacji znalazł się też postulat zmiany klasy ulicy Jagiellońskiej, aby móc odpowiednio obsłużyć cały teren. Przewidziano też możliwość wprowadzenia autobusu łączącego ważne punkty osiedla z węzłami komunikacyjnymi. Problemem stała się planowana po drugiej stronie ul. Jagiellońskiej zabudowa mieszkaniowo-usługowa. Okazało się, że właściciel terenu, Mennica, otrzymał już w dzielnicy warunki zabudowy i pozwolenie na budowę I etapu inwestycji, w tym na wysokość 26,5 m, naprzeciwko 10 m Śliwic, co w kontekście prac grup roboczych wzbudziło wzburzenie miejskich planistów i mieszkańców Śliwic, którzy zgłaszali jeszcze przed warsztatami konieczność włączenia do nich także terenu po drugiej stronie ul. Jagiellońskiej. Istniejąca zabudowa osiedla Śliwice stała się punktem odniesienia i miarą dla poszczególnych kwartałów, a w bezpośrednim sąsiedztwie przedwojennych domów jednorodzinnych, szanując ich charakter, zaplanowano niskie, otoczone zielenią budynki. Uznano, że w pozostałych obszarach budynki nie powinny być wyższe niż maksimum 6-8 pięter, a zabudowa nie powinna być zbyt intensywna. Granicą dla dość szczegółowych scenariuszy okazała się ulica Kotsisa i planowana w jej śladzie trasa Krasińskiego. Położone na południe tereny należą obecnie do kilku właścicieli, którzy nie zawsze chcą współpracować przy wspólnej koncepcji. Tutaj też jest presja na zabudowę mieszkaniową, co np. może zaszkodzić dobrze prosperującemu zakładowi produkującemu musztardy i majonezy - firmie Develey. FSO sprzedało niedawno położony obok teren magazynu wysokiego składowania, gdzie ma powstać kilka budynków mieszkalnych. Ten pomysł akurat nie spotkał się ze zrozumieniem, kwestionowali go także potencjalni przyszli mieszkańcy. Nikt z nich nie chciałby mieszkania z widokiem na fabrykę i tirów z dostawami pod oknem. Z kolei Centrum Logistyczne Jagiellońska nic nie zamierza na swoim terenie zmieniać przez najbliższe 10 lat, niechętnie widziałoby też samochody sąsiadów na swojej drodze. Natomiast tuż przy kładce miałby szansę powstać nowoczesny akademik i zabudowa mieszkaniowa na obecnym rozległym parkingu naprzeciwko Biedronki.
Uznano, że presja na zabudowę mieszkaniową rozpatrywanych terenów jest zbyt duża. Miasto widziałoby tam co najwyżej 15-17 tysięcy nowych mieszkańców, natomiast FSO z łatwością zmieści ich tam dwa razy tyle. Wskazany jest pośpiech planistyczny i stanowcza postawa miasta. Do 18 kwietnia potrwają konsultacje wniosków z warsztatów:
5 kwietnia (czwartek) w godzinach 16:00-20:00 Urząd Dzielnicy Praga Północ (sala konferencyjna) 7 kwietnia (sobota) w godzinach 11:00-15:00 Siedziba Fundacji P1, ul. Jagiellońska 88/93 (wjazd od Kotsisa, budynek nr. 93)
Opinię będzie można przesłać również mailem na adres:
osiedlawarszawy@um.warszawa.pl
Karolina Krajewska