Pod koniec ubiegłego roku w artykule „Liderzy i leserzy” (NGP, nr 21/2016) podsumowywaliśmy dwa lata pracy praskich samorządowców w obecnej kadencji. Wspominany artykuł poświęcony był przede wszystkim interpelacjom, tj. jednemu z głównych narzędzi, za pomocą którego radni mają możliwość wpływania na otaczającą rzeczywistość.
Tym razem, zainspirowani ostatnią przed wakacjami sesją Rady Dzielnicy, która poświęcona była m.in. frekwencji radnych w ramach sesji i na komisjach Rady postanowiliśmy bliżej przyjrzeć się właśnie tym kwestiom. Przypomnijmy, że zgodnie ze statutem dzielnicy radni są zobowiązani brać udział w pracach Rady i jej komisji. Za swoją pracę otrzymują wcale niemałe uposażenie (średnio ok. 22 tys. zł rocznie, co w przypadku niektórych radnych stanowi jeśli nie całą, to większą część dochodu). Analiza ilościowa (na jakościową przyjdzie jeszcze czas) aktywności radnych na sesjach i posiedzeniach komisji została przygotowana na podstawie statystyk przekazanych przez Wydział Obsługi Rady w Urzędzie Dzielnicy Praga Północ (jako odpowiedź na wniosek redakcji o udostępnienie informacji publicznej). Statystyki obejmują okres od grudnia 2014 r. do lipca 2017 r. i dotyczą pracy w sumie 23 radnych (przypominamy, że od maja br. Rada Dzielnicy działa w 22-osobowym składzie).
Sesje
W analizowanym okresie odbyło się łącznie 48 posiedzeń Rady Dzielnicy (łącznie z sesjami okolicznościowymi). Najbardziej pracowity był rok 2015 – 21 sesji, najmniej 2014 – 3 sesje (ale tutaj spotkania odbywały się jedynie w ostatnich tygodniach roku, zgodnie z kalendarzem wyborczym). W 2016 r. odbyło się 13 sesji, natomiast w bieżącym, 2017 r., 11 sesji (stan na lipiec br.).
Obecność radnych na sesjach wygląda przyzwoicie – w 2014 r. prawie 70% radnych miało frekwencję na poziomie 100% (trzeba jednak pamiętać, że wtedy odbyły się jedynie 3 sesje), w 2015 r. wynikiem 100% mogło się wylegitymować jedynie 8% radnych, ale kolejnych 56% zanotowało frekwencję powyżej 80%. W 2016 r. 56% radnych było obecnych na każdej sesji, a kolejne 21% podpisało listę obecności na co najmniej 80% posiedzeń. W bieżącym roku na każdej sesji było 34% radnych, a kolejnych 47% radnych zanotowało frekwencję na poziomie powyżej 80%. W liczbach bezwzględnych, 100% frekwencją na sesjach w poszczególnych latach legitymowało się: 2014 r. – 16 radnych, w 2015 r. – 2 radnych, w 2016 r. – 13 radnych i w 2017 r. – 8 radnych. W każdym roku trafiał się tylko jeden radny (w 2015 i 2016 r. była to ta sama osoba), który z różnych względów (również zdrowotnych) zaniżał frekwencję.
Posiedzenia komisji
Przy Radzie Dzielnicy Praga Północ działa 9 komisji tematycznych (mieszkaniowa, rewizyjna, budżetu, edukacji, kultury i sportu, bezpieczeństwa, prawa i samorządu, ochrony środowiska i przestrzeni publicznej, infrastruktury oraz polityki społecznej). Komisje zaczęły działać po pełnym ukonstytuowaniu się Rady, tj. od 2015 r. Zwyczajowo radni przystępują do poszczególnych komisji w oparciu o swoje doświadczenie zawodowe (przykładowo często w składzie komisji edukacji są radni z doświadczeniem w pracy w szkolnictwie) lub zainteresowania. Od lat największym zainteresowaniem cieszy się komisji infrastruktury – na początku kadencji swój akces właśnie do tej komisji zgłosiło aż 19 radnych. Jej przeciwieństwem jest komisja ochrony środowiska i przestrzeni publicznej, którą tworzyło 5 radnych. Najbardziej aktywną, biorąc pod uwagę tylko liczbę posiedzeń, jest komisja mieszkaniowa – 79 posiedzeń w analizowanym okresie (miesięcznie średnio 2,5 spotkania), natomiast jej przeciwieństwem jest komisja polityki społecznej – 9 spotkań (średnio raz na 3,5 miesiąca). Trudno tutaj oczywiście porównywać ze sobą komisję, na której radni decydują o sprawach lokalowych (jedna z najczęstszych form interwencji), z tymi, w trakcie których zapadają istotne decyzje dla finansów dzielnicy czy kierunków inwestycyjnych.
Jeśli chodzi o frekwencję, to 100% obecnością na posiedzeniach poszczególnych komisji legitymują się przede wszystkim ich przewodniczący – to nie dziwi, zwłaszcza, że kierowanie pracami komisji zapewnia dodatkowe środki w ramach uposażenia radnego.
Jak radni traktują pracę w komisjach? Ogólnie można stwierdzić, że ambiwalentnie. Dobrze widać to na przykładzie prac najliczniejszej komisji – komisji infrastruktury. Pracę w niej zaczynało 19 radnych, w 2016 r. liczba ta spadła do 17 i tylu członków ta komisja liczy obecnie. Te dane jednak zaciemniają faktyczną aktywność wielu radnych – w 2015 r. prawie 1/3 członków tej komisji uczestniczyła w mniej niż 50% posiedzeń, w 2016 r. radnych z taką frekwencją było ok. 23,5%, a w obecnym, 2017 r., ponad 35% radnych.
Dane liczbowe nie pokazują oczywiście pełnego obrazu. Przykładowo 100% frekwencją na posiedzeniach Rady czy komisji może legitymować się reprezentant mieszkańców, który nigdy nie zabiera głosu, a jedynie zatwierdza w głosowaniu podejmowane przez Radę decyzje. Trudno jednak to zweryfikować, zwłaszcza, że wbrew społecznym oczekiwaniom, aktualnych stenogramów z prac wielu komisji (w tym właśnie wspominanej komisji infrastruktury) próżno szukać w dzielnicowym Biuletynie Informacji Publicznej. Podobnie sytuacja wygląda ze stenogramami sesji – ostatni dostępny w BIP datowany jest na… 8 listopada 2016 r. Od tamtej pory odbyło się kolejnych 12 sesji… Pytanie - z czego ta opieszałość wynika?
Może warto wreszcie wdrożyć transmisję on-line, zaczynając od sesji? Taki projekt zgłosił do ubiegłorocznego budżetu partycypacyjnego nasz felietonista, Krzysztof Michalski z Praskiego Stowarzyszenia Mieszkańców „Michałów”. W głosowaniu ten projekt poparło prawie 400 osób, co pokazuje, że coraz więcej prażan interesuje się polityką na szczeblu lokalnym.
ICM