Decyzją władz województwa mazowieckiego Warszawa nie będzie musiała zapłacić ponad miliarda złotych opłat podwyższonych za zanieczyszczanie wód. To w głównej mierze zasługa efektu ekologicznego, uzyskanego przez modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków „Czajka”, co pozwoliło na anulowanie naliczanych opłat.
Jeszcze w 2005 r. tylko 30 proc. ścieków wytworzonych przez aglomerację warszawską poddawanych było procesowi oczyszczania. Dziś do Czajki, która jest jedną z najnowocześniejszych instalacji tego typu w Europie oraz oczyszczalni Południe, trafia 100% ścieków. Dzięki terminowemu zakończeniu budowy oczyszczalni ścieków i podstawowych inwestycji w zakresie infrastruktury kanalizacyjnej, marszałek województwa umorzył Warszawie 1 004 830,70 zł.
Wymagany przez Komisję Europejska efekt ekologiczny w zakresie oczyszczania ścieków w aglomeracji oraz w zakresie gospodarki osadowej ustalono na dzień 31 grudnia 2013 r. Czajka osiągnęła wymagany efekt już w połowie 2012 r.
W niespełna cztery lata od grudnia 2008 roku (rozpoczęcie robót budowlanych) do czerwca 2012 (przejęcie ścieków z lewego brzegu miasta), powstała praktycznie od podstaw „Czajka” – najnowocześniejsza w Polsce oczyszczalnia ścieków. Rozbudowa zakładu wraz z budową Stacji Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych i układu przesyłowego ścieków kosztowała ok. 3 mld złotych. Była to druga pod względem skali – po budowie metra – inwestycja infrastrukturalna w Warszawie.
W okresie najintensywniejszych prac na placu budowy przebywało 1000 robotników, stało 21 dźwigów (tyle, co przy budowie Stadionu Narodowego). Zużyto 218 tys. m3 betonu, czyli czterokrotnie więcej niż do budowy Pałacu Kultury. Ułożono 60 km rur; usunięto ok. 850 tys. m3 ziemi (taka masa mieści się na ponad 10 000 ciężarówek), w obiekty wmurowano 24 tys. ton stali. Na terenie oczyszczalni, która po rozbudowie zajmuje 52 ha, przybyły najnowocześniejsze obiekty i instalacje, w tym:
Średni przepływ zmodernizowanej i rozbudowanej oczyszczalni wzrósł niemal dwukrotnie z 240 tys. m3 do ponad 435 tys. m3 na dobę. Obecnie „Czajka” przyjmuje największą ilość ścieków wśród polskich oczyszczalni i jest zaliczana do grona największych tego typu obiektów w Europie. Ściekami oczyszczanymi przez „Czajkę” w ciągu 7,5 miesiąca można wypełnić Jezioro Zegrzyńskie, którego objętość wynosi 94 mln m3. Jednocześnie jakość ścieków oczyszczonych w tym zakładzie spełnia wszystkie restrykcyjne normy oraz przepisy krajowe i unijne, nawet w wypadku zaostrzenia ich w przyszłości. Tylko w pierwszej połowie 2013 roku „Czajka” usunęła ze ścieków blisko 4000 ton azotu i prawie 500 ton fosforu. Dzięki zastosowaniu supernowoczesnej technologii, do środowiska naturalnego nie przedostała się masa tych szkodliwych pierwiastków, która mogłaby wypełnić 2 długie pociągi towarowe. Dzięki realizacji całej inwestycji efekt ekologiczny, czyli zakładany poziom emisji zanieczyszczeń, został osiągnięty, a wszystkie ścieki powstające w stolicy odprowadzane do kanalizacji są oczyszczane w stopniu zgodnym z obecnymi wymaganiami prawa polskiego i dyrektyw Unii Europejskiej. Wyraźnie odczuwalny jest korzystny wpływ na środowisko naturalne – poprawiła się jakość wody w Wiśle oraz z Bałtyku.
Podczas projektowania oczyszczalni postawiono na nowoczesność i ekologię. Wskutek fermentacji osadu ściekowego powstaje 30 000 m3 biogazu, który podczas spalania w specjalnych gazogeneratorach, produkuje tzw. zieloną energię, wykorzystywaną na potrzeby oczyszczalni.
W związku z wykonywaniem zadania w terminie, marszałek województwa na przestrzeni lat 2002-2012, odraczał opłaty podwyższone, których łączna wysokość to ponad miliard zł. Ponadto w wyniku realizacji zadań inwestycyjnych nastąpiła istotna poprawa stanu środowiska naturalnego, a w szczególności czystości wód i gleby, co w konsekwencji przełożyło się na poprawę warunków przyrodniczych i zdrowotnych mieszkańców aglomeracji warszawskiej.
Obecnie Warszawa nie zanieczyszcza środowiska naturalnego ściekami, które siecią kanalizacyjną trafiają do oczyszczalni ścieków „Czajka”, „Południe” i „Pruszków”, gdzie są oczyszczane do poziomu zgodnego z obecnie obowiązującymi przepisami. Terminowa realizacja przedsięwzięcia, dzięki któremu usunięto przyczynę ponoszenia opłat podwyższonych, umożliwiła umorzenie całej kwoty.