Czajka - pełna moc w grudniu

Modernizacja i rozbudowa Oczyszczalni Ścieków Czajka budziła i wciąż budzi mnóstwo emocji, na ogół negatywnych. Inwestycja jest na ukończeniu, wciąż jednak krążą po Warszawie informacje, że coś się nie udało, że z czymś nie zdążono, że trzeba będzie zwracać unijne środki. Niepokoje nie są nieuzasadnione, bowiem już kilka razy przekładano termin oddania inwestycji do użytku. Część z tych doniesień dementuje dla NGP Roman Bugaj, rzecznik prasowy MPWiK, przypominając jednocześnie historię modernizacji Czajki.

W końcu września została zakończona rozbudowa i modernizacja Oczyszczalni Ścieków Czajka. Tym samym Warszawa dołączyła do grona innych europejskich stolic, które oczyszczają wszystkie ścieki komunalne odbierane przez sieć kanalizacyjną.

Celem projektu „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie”, realizowanego przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A., jest zapewnienie mieszkańcom aglomeracji dostaw wody najwyższej jakości oraz oczyszczenie wszystkich ścieków przed odprowadzaniem ich do Wisły. Uporządkowanie gospodarki ściekowej miasta jest możliwe dzięki przejęciu do eksploatacji przez MPWiK, nowoczesnej Oczyszczalni Ścieków Czajka. Wartość netto tej największej ekologicznej inwestycji w stolicy wynosi 200 mln euro, plus blisko 1,2 mld zł.

W niespełna cztery lata - od grudnia 2008 roku, kiedy rozpoczęły się roboty budowlane - powstała praktycznie od podstaw Czajka, najnowocześniejsza w Polsce oczyszczalnia ścieków. Podczas prowadzenia wszystkich prac związanych z rozbudową i modernizacją 164 obiektów zakładu, działał on bez przerwy, a wszystkie procesy technologiczne oczyszczania ścieków przebiegały bez zakłóceń. Średni przepływ zmodernizowanej i rozbudowanej oczyszczalni wzrósł niemal dwukrotnie z 240 tys. m³ do ponad 435 tys. m³ na dobę. Dziś Czajka przyjmuje największą ilość ścieków wśród polskich oczyszczalni i jest zaliczana do grona największych tego typu obiektów w Europie.
Inwestycja została podzielona na dwa etapy. Pierwszy z nich polegał na modernizacji pod względem technicznym i technologicznym zakładu działającego od 1991 roku. W praktyce oznaczało to budowę od podstaw sześciu nowych ciągów technologicznych w niezabudowanej, północnej części działki, a następnie skierowanie dopływających ścieków do nowych obiektów. Dzięki temu od lipca 2010, cała objętość ścieków dopływających do oczyszczalni z prawobrzeżnej części Warszawy i gmin ościennych, jest oczyszczana zgodnie z wymogami przepisów prawa. Ciągi technologiczne uruchomione na początku lat 90. zakończyły działalność i zostały zdemontowane, przygotowując tym samym miejsce pod nowe, budowane w celu przyjęcia ścieków z lewego brzegu.

Rezultatem drugiego etapu inwestycji, czyli rozbudowy oczyszczalni, było uruchomienie pozostałych czterech ciągów technologicznych i przejęcie w końcu czerwca tego roku ścieków z 75% lewobrzeżnej części miasta (dzielnice centralne i północne) wraz z wodami opadowymi. Od czerwca 2012 w Oczyszczalni Ścieków Czajka regularnie pracuje dziesięć nowoczesnych ciągów technologicznych. Ścieki dopływające do zakładu trafiają do komory zbiorczej, a następnie do hali krat, gdzie usuwane są z nich grubsze zanieczyszczenia. Dalej ładunek kierowany jest do piaskowników i do 6 osadników wstępnych. Po oddzieleniu frakcji opadających, ścieki trafiają do biologicznej części oczyszczalni, gdzie w 10 reaktorach biologicznych usuwane są z nich związki organiczne, a także związki azotu i fosforu. Objętość jednego reaktora wynosi 37 tys. m³, a jego powierzchnia równa się powierzchni boiska do piłki nożnej. Ostatecznemu sklarowaniu ścieki podlegają w 20 osadnikach wtórnych, z których trafiają do kanału odpływowego, a stamtąd do Wisły. Jakość ścieków oczyszczonych przez Czajkę spełnia wszelkie restrykcyjne normy oraz przepisy krajowe i unijne, nawet te najostrzejsze.

Produktem procesu oczyszczania 435 tys. m³ ścieków na dobę jest osad ściekowy, którego w ciągu 24 godzin pracy tej oczyszczalni powstaje ok. 500 ton. W wyniku jego fermentacji powstaje biogaz (w ilości średnio 46 000 m³ na dobę), który jest spalany w gazogeneratorach. Generatory są w stanie wytworzyć 6 MW energii elektrycznej i 5,5 MW cieplnej, a powstająca w ten sposób tzw. zielona energia jest wykorzystywana na potrzeby oczyszczalni. Nadmiar biogazu jest spalany w specjalnych pochodniach.

Jeszcze w tym miesiącu MPWiK przejmie do eksploatacji, wartą ponad 500 mln zł, Stację Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych. Dzięki zastosowanej technologii termicznego unieszkodliwiania, wszystkie odpady powstałe w procesie oczyszczania ścieków i w procesie przeróbki osadów ściekowych, będą utylizowane w miejscu ich wytwarzania, w sposób całkowicie bezpieczny dla mieszkańców i środowiska. Spalanie osadów ściekowych w złożu fluidalnym jest najskuteczniejszą i powszechnie stosowaną w świecie metodą, zgodną z obowiązującymi przepisami prawnymi. Proces odznacza się wysoką efektywnością energetyczną, niezawodnością pracy urządzeń, przy jednoczesnym spełnieniu najsurowszych standardów emisyjnych do atmosfery. Dzięki wykorzystaniu metody termicznej utylizacji, masa produkowanych osadów zmniejszy się 10-krotnie, do ilości ok. 20 tys. ton rocznie.

Warszawska Stacja Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych to pierwsza w Polsce tego typu instalacja, wyposażona w turbinę parową, która z energii cieplnej, powstającej w procesie spalania osadów ściekowych (maksymalnie 3,5 MW), wyprodukuje dodatkową energię służącą do ogrzewania obiektów oczyszczalni. Turbina do wytwarzania energii elektrycznej zostanie uruchomiona w momencie uzyskania pełnej wydajności stacji i będzie w stanie wyprodukować około 1,6 MW prądu elektrycznego. Wszystkie obiekty STUOŚ są całkowicie zhermetyzowane; odciągane powietrze jest kierowane do spalania, a następnie do układu oczyszczania spalin. Dzięki zastosowaniu monitoringu on-line, jakiekolwiek przekroczenie dopuszczalnych poziomów emisji będzie skutkowało natychmiastowym, automatycznym zatrzymaniem procesu spalania.

Projekt „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie”, ze względu na ilość realizowanych zadań, został podzielony na trzy fazy. Głównym celem fazy I było stworzenie skutecznego systemu odbioru i oczyszczania ścieków z południowych dzielnic Warszawy (Wilanowa, Ursynowa i części Mokotowa) poprzez skierowanie ich do Oczyszczalni Ścieków Południe. Faza II objęła modernizację oraz rozbudowę infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej w Warszawie. Rozbudowa i modernizacja Oczyszczalni Ścieków Czajka oraz budowa układu przesyłowego ścieków, to główne inwestycje III fazy, podczas której na szeroką skalę zastosowano nowoczesną metodę bezwykopową. Ograniczyło to znacznie ilość wykopów otwartych, a tym samym zminimalizowało utrudnienia dla mieszkańców. Realizacja całego projektu ma fundamentalne znaczenie dla uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej stolicy i kształtowania ekosystemu dorzecza Wisły, a korzyści z przeprowadzonych inwestycji już odczuwają mieszkańcy Warszawy i okolic.

Negocjacje, prowadzone przez przedstawicieli MPWiK w Warszawie S.A., w sprawie restrukturyzacji projektu „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie – Faza III”, zakończyły się sukcesem. Komisja Europejska uwzględniła wniosek spółki, wydając decyzję zmieniającą zakres rzeczowy projektu i wydłużającą termin jego realizacji do końca 2012.

Jednym słowem - wszelkie niepokoje wydają się być nieuzasadnione. Roman Bugaj zapewnia, że terminy zostaną dotrzymane, zaś docelowa przepustowość oczyszczalni zostanie osiągnięta do końca tego roku.