Szkoły spod znaku „Pana Cogito” spotykają się co roku. XIV Zjazd Klubu Herbertowskich Szkół odbył się 18 października w CV Liceum Ogólnokształcącym im. Zbigniewa Herberta na Białołęce.
W tym roku mija 14 lat od śmierci Zbigniewa Herberta. Również od 14 lat spotykają się szkoły noszące imię poety, zrzeszone w Klubie Herbertowskich Szkół. W tym roku gospodarzem spotkania było białołęckie CV Liceum Ogólnokształcące, mające swoją siedzibę przy ul. Vincenta van Gogha 1. Impreza zbiegła się z obchodami 15-lecia szkoły. Warto przybliżyć idee przyświecające klubowi, bo jak powiedziała kiedyś Wisława Szymborska, twórczość Herberta to w literaturze, nie tylko polskiej, ale i światowej, wartość bezwzględna.
Klub Herbertowskich Szkół powstał w 2001 roku. Zjazd założycielski stowarzyszenia odbył się 22-23 lutego 2001 roku w Lublinie w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 1. Wśród założycieli klubu znajdowało się CV LO w Warszawie. Obecnie do klubu należy 20 szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z całej Polski, a jedna nawet z zagranicy. Są to szkoły publiczne (16) i społeczne (3) znajdujące się w Warszawie, Lublinie, Gdańsku, Krakowie, Częstochowie, Trzebiatowie, Kołobrzegu, Słupsku, Elblągu, Żerkowie, Bełchatowie, Brzegu, Słubicach, Wronkach, Siemianowicach Śląskich, Wrocławiu, Żorach oraz jedna szkoła w Nowym Jorku – jest to Polska Szkoła Dokształcająca w Copiague.
Ciekawostką jest fakt, że w Warszawie istnieją dwa licea ogólnokształcące noszące imię Zbigniewa Herberta. Jedno – to wspomniane już CV LO na Białołęce. Drugie – XCIX LO z Oddziałami Dwujęzycznymi znajduje się na Pradze-Południe. Imię Zbigniewa Herberta nadano im tego samego dnia, w roku 1999. Sytuacja taka mogła się zdarzyć, ponieważ wtedy, przed reformą administracyjną Warszawy, placówki oświatowe mogły mieć różne organy prowadzące - istniały szkoły gminne i powiatowe. W ten sposób obydwa licea należą do Klubu Herbertowskich Szkół.
Klub posiada Radę Patronacką, w której zasiadają m.in. członkowie rodziny Zbigniewa Herberta: Katarzyna Herbert – żona poety, Halina Herbert-Żebrowska – siostra poety, Rafał Żebrowski – siostrzeniec poety. Od roku 2001 do dnia dzisiejszego, prezesem klubu jest Wojciech Kalicki, nauczyciel informatyki, matematyki oraz dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 1 imienia Zbigniewa Herberta w Lublinie.
Celem klubu jest nawiązanie współpracy między szkołami, wymiana doświadczeń, poznawanie i propagowanie twórczości Herberta poprzez organizację różnych imprez kulturalnych o zasięgu ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym oraz poprzez zjazdy.
Zjazdy Klubu Herbertowskich Szkół odbywają się raz w roku, kolejno w szkołach noszących imię Zbigniewa Herberta. Przyjeżdżają na nie delegacje uczniów i nauczycieli ze wszystkich szkół członkowskich. Zapraszana jest najbliższa rodzina poety, jak również ludzie nauki, sztuki i przedstawiciele władz oświatowych.
Organizatorzy zjazdu ogłaszają konkurs związany z twórczością patrona, co roku na inny temat. Tegoroczny konkurs odbywał się pod hasłem „Śródziemnomorskie inspiracje w twórczości Zbigniewa Herberta” i przebiegał w dwóch kategoriach – praca literacka (rozprawka lub esej) i multimedialna. Jury osobno oceniało uczniów liceów i gimnazjów. Na konkurs wpłynęło 135 prac, w tym 72 literackie i 53 multimedialne. Ogółem przyznano 13 nagród:
W kategorii Praca literacka: Liceum
W kategorii Praca Literacka: Gimnazjum
W kategorii Praca multimedialna: Liceum
W kategorii Praca multimedialna: Gimnazjum
Ogłoszenie wyników konkursu i wręczenie nagród to tylko jeden punkt uroczystości, jaka miała miejsce 18 października w CV Liceum Ogólnokształcącym im. Zbigniewa Herberta. Wcześniej zgromadzeni goście, z żoną poety, Katarzyną Herbert na czele mieli okazję obejrzeć film prezentujący 15-letnią historię i dzień dzisiejszy szkoły.
CV Liceum Ogólnokształcące powstało w 1997 roku jako jedyna szkoła ogólnokształcąca w dzielnicy Białołęka. Budynek szkolny mieścił się wówczas na ulicy Fleminga, W 2005 roku CV LO im. Z. Herberta i Gimnazjum nr 122 im. Charlesa de Gaulle’a połączono w Zespół Szkół nr 106. Obydwie szkoły przeprowadziły się wtedy do nowoczesnego budynku przy ulicy Vincenta van Gogha 1, gdzie swoje miejsce znalazły też Białołęcki Ośrodek Kultury i Czytelnia Naukowa.
Podczas uroczystości dyrektor liceum - Elżbieta Gęsina wraz z siedemnastoma innymi nauczycielami i dyrektorami szkół herbertowskich, została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej, przyznawanym przez Ministra Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania. Te zasługi to także wpajanie młodzieży takich idei i wartości obecnych w twórczości Zbigniewa Herberta, jak: „postawa wyprostowana”, „życie z godnością”, „bycie odważnym”, „nietolerowanie zła”, „pozostanie wiernym swoim przekonaniom” i „szanowanie prawdy”.
W tym roku, zastanawiając się nad powyższymi zasadami moralnymi, uczestnicy zjazdu w sposób szczególny przyjrzeli się dramatowi „Jaskinia filozofów”, przedstawionemu przez grupę teatralną „Theatrum mundi”.
Dramatowi temu poświęcony był też wykład prof. Jacka Kopcińskiego z Instytutu Badań Literackich PAN, pt. Dlaczego Sokrates Herberta był poetą? Otóż Herbert uczynił Sokratesa poetą, aby podkreślić, że najważniejszą funkcją poezji jest funkcja poznawcza, rozpoznawanie prawdy.
W tym stwierdzeniu tkwi uniwersalność twórczości Herberta. Czas jej nie skruszy, bo zawsze będą czekały ludzi dramatyczne wybory i konieczność rozpoznawania prawdy, czego dowodem są też coroczne spotkania Klubu Herbertowskich Szkół.
Joanna Kiwilszo