Jesteśmy jak bracia

Katedra prawosławna p.w. Św. Marii Magdaleny na Pradze była pierwszym miejscem, które odwiedził patriarcha Moskwy i całej Rosji, Jego Świątobliwość Cyryl I, podczas oficjalnej wizyty w Polsce. Opowiedział nam o tym proboszcz tej parafii ks. protoprezbiter Anatol Szydłowski.

„16 sierpnia o godzinie 14.00 mieliśmy zaszczyt bardzo uroczyście powitać Patriarchę Moskwy i całej Rosji Cyryla I w naszej świątyni. Przyjechał do nas bezpośrednio z lotniska, z delegacją, w skład której wchodziło dziewięciu oficjalnych przedstawicieli kościoła rosyjskiego. Przed katedrą zebrało się sporo wiernych, naszych parafian, duchowieństwa warszawskiego, biskupów kościoła prawosławnego i przyjezdnych gości. Była duża grupa dziennikarzy, m.in. telewizja patriarchatu moskiewskiego.

Jego Świątobliwość został oficjalnie powitany przez prawosławnego Metropolitę Warszawy i całej Polski Sawę, z udziałem naszych biskupów i duchowieństwa. Metropolita zaznaczył, że jest to pierwsza wizyta  Moskiewskiego Patriarchy w Polsce. Wcześniej Jego Świątobliwość był u nas kilkakrotnie jako metropolita smoleński. Ma doktorat honoris causa Akademii Teologicznej w Warszawie.

Odbyło się krótkie nabożeństwo dziękczynne, z akcentem znaczenia tej wizyty. Nabożeństwo zakończyło się adoracją - zaśpiewaniem, uroczyście, przez chór „Mnogo liet” („Sto lat”). Dostojny gość powiedział, że się cieszy, że może stanąć na polskiej ziemi, że został tak serdecznie powitany na lotnisku przez władze kościoła prawosławnego i przez hierarchę kościoła rzymsko-katolickiego oraz przedstawicieli władz państwowych.

W nabożeństwie i spotkaniu uczestniczyło pięciu biskupów, m.in.  przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, abp Józef Michalik i abp Henryk Hoser, biskup warszawsko-praski. Na pamiątkę Jego Świątobliwość Cyryl I wręczył nam ikonę Matki Boskiej Zwycięskiej. Ikona, której oryginał pochodzi z VI wieku, jest symbolem Bożego Narodzenia. Dla kaplicy Centrum Kultury Prawosławnej w budynku przy ul. Cyryla i Metodego Patriarcha  przekazał rajskie wrota do ikonostasu tej kaplicy p.w. świętych Cyryla i Metodego. Ikonostas będzie wykonany w pracowni Patriarchatu Moskiewskiego i przekazany do kaplicy. Patriarcha Cyryl I przekazał również relikwie męczennika św. Romana, rodem z Chełmszczyzny. Relikwie będą umieszczone w cerkwi św. Jana Teologa w Chełmie Lubelskim. Biskupi rzymsko-katoliccy otrzymali książeczkę, która przedstawia drogę życiową Patriarchy Cyryla I oraz historię kościoła prawosławnego w okresie Rosji sowieckiej. Dostali też ceramiczne portrety Patriarchy, wykonane przez zakłady ceramiczne w Opocznie.

Nazajutrz spotkaliśmy się na Zamku Królewskim, gdzie o godzinie 11.00 nastąpiło podpisanie orędzia rosyjskiej Cerkwi i Kościoła katolickiego do narodów rosyjskiego i polskiego. Była to wielka gala, z udziałem przedstawicieli episkopatu Kościoła rzymsko-katolickiego z arcybiskupem Józefem Michalikiem, przedstawicieli władz: wicepremierem Waldemarem Pawlakiem, prezydent Warszawy Hanną Gronkiewicz-Waltz i wojewodą mazowieckim Jackiem Kozłowskim.

Podpisane przez Patriarchę Moskwy i całej Rosji Cyryla I i przewodniczącego Episkopatu Polski arcybiskupa Józefa Michalika orędzie rosyjskiej Cerkwi i Kościoła katolickiego do narodów Rosji i Polski – to wyjątkowe wydarzenie w historii tysiąclecia naszych stosunków w Polsce. Były różne próby unijne, próby porozumienia  między chrześcijanami. Są dialogi prawosławno-katolickie, ale one trwają i rezultatów nie ma. W 2000 roku zostało zawarte porozumienie o wzajemnym uznawaniu chrztów. Od 10 lat trwa dyskusja o wzajemnym uznawaniu małżeństw, ale w tej sprawie nie można dojść do konsensusu. Orędzie napisane jest w duchu ewangelicznym. Przecież my, jako chrześcijanie – katolicy i prawosławni – świadczymy całemu światu, że jesteśmy uczniami Chrystusa; w duchu ewangelicznym chcemy się pojednać. Chcemy odłożyć sprawy polityczne, dogmatyczne czy kanoniczne, by stało się tak, jak Chrystus powiedział: „Po tym poznają, że jesteście moimi uczniami, gdy się będziecie wzajemnie miłować”. Podpisane 17 sierpnia orędzie jest w tym duchu; chcemy świadczyć światu, że my, chrześcijanie, jesteśmy uczniami Chrystusa, wzajemnie się miłujemy.

Kilka dni temu słuchałem audycji moskiewskiej rozgłośni „Sojuz”. Dużo czasu poświęcono w niej wizycie Patriarchy u nas. Podkreślano, jak serdecznie był przyjęty w Polsce, mówiono o wspólnej modlitwie i wspólnym spotkaniu z Kościołem katolickim, o rozmowach prowadzonych nie w duchu wzajemnych uprzedzeń, lecz w duchu chrześcijańskim. Patriarcha był przyjmowany w takiej atmosferze, w jakiej przyjmuje się prezydentów.

Nasi goście byli też przyjemnie zaskoczeni, że na święto Przemienienia Pańskiego, obchodzone na górze Grabarce, przybyło tylu wiernych, tylu pielgrzymów niosących krzyże. To dowód żywej wiary. Można go porównać do tego, co bywa w Poczajowie na Wołyniu lub przy relikwiach świętego Sergiusza w Dierewiewo.

Patriarcha Cyryl I powiedział, że teraz stoi przed nami zadanie, by dużo mówić o tym orędziu, zapoznać ludność Rosji z jego treścią; by ono weszło w życie. Będzie o tym rozmawiał podczas synodu biskupów. Także u nas w Polsce trzeba wprowadzić je w życie. Na jednym ze spotkań zapowiedziano, że episkopat Kościoła katolickiego spotka się, by omówić to orędzie, by zapoznały się z nim jak najszersze masy wiernych w parafiach, kościołach. Sądzimy, że będzie to początek nowej ery w relacjach miedzy kościołem prawosławnym a kościołem rzymsko-katolickim w Polsce.

Na Pradze – tym bardziej. Katedra p.w. Św. Marii Magdaleny i katedra Św. Floriana leżą blisko siebie, po dwu stronach Alei Solidarności. Jesteśmy w dobrych relacjach. Spotykamy się na wspólnych nabożeństwach, wspólnych uroczystościach. My często jesteśmy obecni w katedrze Św. Floriana. Zapraszamy na nasze spotkania ekumeniczne. Odbywa się wspólna procesja i wspólne modlitwy ku czci pomordowanych podczas rzezi Pragi czy Powstania Warszawskiego. Można powiedzieć, że jesteśmy jak bracia.”