Dialog o straconych szansach

Marcowe posiedzenie Dzielnicowej Komisji Dialogu Społecznego na Pradze Północ zdominowała dyskusja na temat wycofania się dzielnicy z "Programu wspierającego powrót osób bezdomnych do społeczności", w ramach którego na Pradze Północ miano opracować i przetestować "gminny standard wychodzenia z bezdomności". "Program wspierający powrót osób bezdomnych do społeczności" to ogólnopolski projekt, którego liderem jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, zaś partnerem prowadzącym Biuro Porad Obywatelskich. Jest to konkurs adresowany do partnerstw organizacji pozarządowych z ośrodkami pomocy społecznej gmin w całej Polsce.

W Warszawie, pomimo możliwości pozyskania jednorazowo 200-800 tys. złotych na półtora roku, zainteresowanie gmin było bardzo skromne. Dopiero po dodatkowych rozmowach cztery dzielnice: Praga Północ, Praga Południe, Wola i Ursus zgłosiły swe oferty udziału w projekcie. W pierwszym etapie ogólnopolskiego otwartego konkursu ofert wszystkie z nich zostały pozytywnie ocenione, jednak do etapu drugiego przystąpiły tylko dwie ze zgłoszonych dzielnic: Ursus i Praga Południe. Liderem projektu na Pradze Północ był Ośrodek Pomocy Społecznej, który przygotował odpowiedni wniosek. Miał być tu wypracowany model wychodzenia z bezdomności, który zamierzano następnie przetestować w dzielnicy.

Problemy zaczęły się na drugim etapie konkursu, do którego wniosek napisano dużym nakładem sił pracowników OPS, ale w ostatniej chwili zrezygnowano z jego złożenia. Zaważyła obawa przed koniecznością zwrotu uzyskanych środków. Jednak organizacje społeczne - partnerzy projektu - zostały o tym powiadomione dopiero ostatniego dnia składania wniosków. Zawodu z takiego obrotu spraw nie krył Mikołaj Czerny z Armii Zbawienia, która miała być jednym z uczestników programu. Przyznał, że nie mają doświadczenia w takich projektach, ale zaistniała sytuacja mocno zniechęca do podejmowania prób współpracy z OPS-em w przyszłości. Rozczarowanie strony społecznej okazało się tym większe, że prawdopodobieństwo pozyskania środków było duże (ostatecznie zakwalifikowano 20 z 40 zgłoszonych projektów). Zaprzepaszczono przede wszystkim szansę 50 osób zadłużonych, zagrożonych bezdomnością na otrzymanie możliwości pracy i wsparcia w postaci zasiłków celowych.

Na pytania o przyczyny odstąpienia od udziału w projekcie odpowiadał dyrektor północnopraskiego OPS Wojciech Gajewski. Tłumaczył się zbyt krótkimi terminami, opóźnieniami w realizacji projektu ogólnopolskiego z winy Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, niejasnymi wytycznymi, brakiem wsparcia merytorycznego ze strony partnerów projektu oraz czasu na przyjrzenie się ich dotychczasowym dokonaniom. Inne były też oczekiwania OPS co do uczestnictwa w tym projekcie. Nie odpowiadała mu rola lidera.

Jednym z koordynatorów "Programu wspierającego powrót osób bezdomnych do społeczności" jest działające na Pradze Północ Stowarzyszenie "Otwarte drzwi", które zajmuje się zatrudnianiem i edukacją bezdomnych. Maria Pokój odpierała zarzuty, dowodząc, że formularz zgłoszeniowy do drugiego etapu programu był prostszy niż w innych projektach unijnych. Faza konsultacji była rzeczywiście skrócona przez CRZL, ale wciąż dawała szansę na dopełnienie procedur. Zarzut strony społecznej dotyczy o tyle samego faktu rezygnacji z udziału w projekcie - lider ma do tego prawo - o ile sposobu, w jaki to zrobiono. Wola także zrezygnowała z uczestnictwa w drugim etapie, ale poinformowała o tym wszystkich zainteresowanych dwa tygodnie przed terminem. Tomasz Peszke z prezydium komisji podkreślił, że dla osoby nie znającej bliżej tematu, wyjaśnienia przedstawione przez OPS nie są do końca zrozumiałe. Jasne jest natomiast, że partnerzy projektu nie mogą być zaskakiwani takimi nagłymi decyzjami.

W dalszej dyskusji próbowano określić wskazania na przyszłość, aby móc uniknąć podobnych sytuacji i poprawić jakość tego rodzaju partnerstw.

Znalazło to swoje odzwierciedlenie w kolejnym punkcie posiedzenia komisji w postaci uwag do tworzonego na kolejny rok "Programu współpracy m.st. Warszawy z organizacjami pozarządowymi". Tym razem program powstaje całkiem od podstaw, ale - niestety - termin zgłaszania uwag jest równie krótki, jak w latach ubiegłych. Zgłoszono do niego potrzebę uregulowania zasad realizacji projektów partnerskich jednostek miejskich z organizacjami społecznymi - stworzenia wzorca procedury, uwzględniającego konsultacje lidera partnerstwa z organizacjami, zasady komunikacji wewnętrznej i wymiany organizacji w przypadku niewywiązywania się z zadań. W dotychczasowym programie zabrakło konkretnych wytycznych, dotyczących zasad zawiązywania partnerstw. "Praktyka przynosi konkretne przykłady partnerstw, które pomimo zaangażowania potencjału społecznego, pracy osób z organizacji społecznych oraz pracowników jednostek miejskich zakończyły się niepowodzeniem. Brak reguł współpracy utrudnia nawet ustalenie przyczyny takiego niepowodzenia, co skutkuje obniżeniem zaufania i trwonieniem energii ludzkiej oraz utratą konkretnych możliwości pozyskania zewnętrznego finansowania potrzebnych w dzielnicy projektów." - zapisano w projekcie zmian do programu współpracy.

Zaproponowano też m.in. wprowadzenie zapisów dyscyplinujących, dotyczących terminów leżących po stronie jednostek miejskich. Zwrócono też uwagę, że na poziomie dzielnicy nie ma osoby o koniecznych kompetencjach, co utrudnia aplikowanie, a następnie rozliczanie projektów przez organizacje. Powoływanie KDS i DKDS nie powinno być zależne od woli kierującego daną jednostką, lecz w przypadku powstania inicjatywy ze strony wymaganej liczby organizacji powołanie komisji powinno być obligatoryjne.

Wystąpiono też z inicjatywą wprowadzenia narzędzia diagnozowania jakości współpracy organizacji z konkretnymi pracownikami biur i jednostek organizacyjnych miasta w postaci ankiet. Mają one pomóc władzom miasta w stworzeniu rzeczywistego obrazu współpracy z organizacjami, umożliwiając wskazywanie zarówno wzorcowych obszarów współdziałania, jak i tych, które nie działają dobrze. Postulowano też wprowadzenie standardów publikowania wyników prac dzielnicowych i miejskich komisji dialogu społecznego w internecie, aby były łatwiej dostępne dla każdego mieszkańca. Zwrócono tez uwagę na konieczność uregulowania zasad postępowania z zabezpieczeniami dostarczanymi przez organizacje w postaci weksli "in blanco". W tej chwili oryginały weksli są często przechowywane bez zabezpieczenia w segregatorach, podpięte do umów z organizacjami w miejscach, do których dostęp nie jest dostatecznie kontrolowany.

Janusz Owsiany krótko przedstawił projekt, w którym uczestniczy po stronie społecznej: "Blok, podwórko, kamienice - ożywiły się dzielnice". Jest to kontynuacja działań prowadzonych wcześniej na kilku podwórkach Pragi Północ oraz Targówka.

Celem ogólnym programu jest rewitalizacja społeczna poprzez integrację i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu mieszkańców z obszarów kryzysowych trzech prawobrzeżnych dzielnic Warszawy: Targówka, Pragi Północ i Pragi Południe. Program jest realizowany przez miasto Warszawa do końca tego roku, a współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Program jest bardzo wymagający. Do tej pory odbyło się 60 spotkań z mieszkańcami i ponad 180 sesji zdjęciowych do dokumentacji 28 podwórek. Projekty wykonują wyłonieni przez miasto specjaliści, niestety, głównie spoza Warszawy.

Praga zawsze musiała sobie dawać radę sama, nie inaczej jest ze sprawą Euro 2012.

Dla pozostawionych samym sobie rosyjskojęzycznych kibiców powstaje - głównie społecznie - aplikacja na smartfony oraz projekt ulotek (do rozdania w pociągach, samolotach, autokarach). Do kosztów w wysokości ok. 16 tys. zł trochę dołoży się dzielnica. W aplikacji poza mapą Pragi i lokalizatorem GPS, znajdą się podstawowe informacje o dzielnicy, najważniejsze numery telefonów i elektroniczny tłumacz. Znajdzie się w niej też ilustrowana zdjęciami trasa turystyczna po Pradze z informacją o ok. 20 obiektach.

Na zakończenie obrad pozytywnie zaopiniowano projekt utworzenia zebry przez ul. Jagiellońską na wysokości osiedla Śliwice. Zajęto również stanowisko w sprawie konieczności ratowania Novego Kina Praha.

Następne posiedzenie Komisji Dialogu Społecznego 18 kwietnia ma być poświęcone przygotowywanym przez władze dzielnicy elementom Strategii dla Pragi.

Kr.