Chcie� to m�c

Jest osob� niepe�nosprawn� w stopniu lekkim. Jej niepe�nosprawno�� jest ruchowa, to powa�ne problemy z kr�gos�upem l�d�wiowym. Kilka miesi�cy temu zosta�a zwolniona z pracy etatowej, kt�r� wykonywa�a od wielu lat. Zwolnienie spad�o na ni� jak grom z jasnego nieba.

Jeszcze przez kilka miesi�cy podejmowa�a r�nego rodzaju prace na umow� zlecenie, by w ko�cu uzyska� status osoby bezrobotnej, bez prawa do zasi�ku. W�r�d tych prac by�o m.in. sprz�tanie w du�ej drukarni. To nie�atwa praca dla cz�owieka, kt�ry ma problemy z kr�gos�upem, szczeg�lnie dla kobiety. Nie mam ko�skiego zdrowia, nie jestem zbyt silna. Ilo�� ci�kich wiader, jakie trzeba by�o przenosi� w czasie pracy, wiadomo jakie zabrudzenia przytrafiaj� si� w drukarniach. Ci�g�e schylanie si� i wykonywanie czynno�ci w nienaturalnym ugi�ciu, wszystko to sprawia�o, �e kr�gos�up mocno mi doskwiera� i s�ysza�am tylko narzekania os�b nadzoruj�cych sprz�tanie, �e pracuj� ma�o wydajnie. Innych propozycji poza sprz�taniem nie by�o, wiadomo jak ci�ko jest na rynku pracy, nawet osobom z wysokimi kwalifikacjami, kt�rych nie posiadam. Po kilku dniach, telefonicznie podzi�kowano mi za wsp�prac� i zosta�am bez �rodk�w do �ycia.

Czytelniczka otrzyma�a w ko�cu, wydawa�o si� sensown�, propozycj� z Rejonowego Urz�du Pracy, z nadziej� na etat i dofinansowanie wynagrodzenia przez Pa�stwowy Fundusz Rehabilitacji Os�b Niepe�nosprawnych. Sprz�tanie w du�ej firmie. Zg�osi�a si� w um�wionym terminie do pracodawcy i wszystko pocz�tkowo wskazywa�o, �e praca b�dzie dostosowana do mo�liwo�ci osoby niepe�nosprawnej. - W praniu wysz�o zupe�nie inaczej. Okaza�o si�, �e praktycznie trzeba sprz�ta� bez przerwy, po wszystkich pomieszczeniach kursuj� panowie w ub�oconych buciorach. Pod koniec pracy by�am tak skatowana, �e nie mia�am na nic si�y i us�ysza�am jeszcze, �e pracuj� za wolno. Zg�osi�am ten problem w Rejonowym Urz�dzie Pracy na Cio�ka, zwracaj�c pracownikom uwag�, �e rodzaj czynno�ci powinien by� jako� weryfikowany i dostosowywany do mo�liwo�ci os�b niepe�nosprawnych. Us�ysza�am, �e proponuj� to, czym aktualnie dysponuj� i �e ten rodzaj pracy jest adekwatny do mo�liwo�ci osoby niepe�nosprawnej w stopniu lekkim.

Czytelniczka jest zdania, �e system walki z bezrobociem jest niedostosowany do potrzeb inwalid�w. By� mo�e, ale warto si� przyjrze� strukturze urz�d�w pracy, w kt�rych wszak istniej� kom�rki zajmuj�ce si� wy��cznie osobami niepe�nosprawnymi. Rejonowy Urz�d Pracy w Warszawie ma w swej strukturze do�� rozbudowany Dzia� Obs�ugi Os�b Niepe�nosprawnych, kt�ry zajmuje si� zar�wno pracodawcami niepe�nosprawnych, jak i pracobiorcami inwalidami. Dzia� zajmuje si� w r�wnym stopniu problematyk� wyposa�enia stanowisk pracy jak i kwestiami jednorazowych �rodk�w na podj�cie dzia�alno�ci gospodarczej. Mo�na tu uzyska� informacje na temat prac refundowanych, sta��w, przygotowania zawodowego, r�nego rodzaju szkole� dla pracobiorc�w. W urz�dzie jest doradca zawodowy, obs�uguj�cy wy��cznie osoby niepe�nosprawne. Wyodr�bniona jest r�wnie� rejestracja, dzia� zasi�k�w, oferty pracy i po�rednictwo.

Wydaje si�, �e problem tkwi gdzie indziej. Od stycznia tego roku zmieni� si� system dofinansowania wynagrodze� os�b niepe�nosprawnych. Pracodawcy nie op�aca si� zatrudnia� os�b z niepe�nosprawno�ci� w stopniu lekkim (dawna III grupa inwalidzka). Dotychczas dofinansowanie do uposa�e� takich os�b wynosi�o 60% najni�szego wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2012 dofinansowanie wynosi 50% najni�szego wynagrodzenia. B�dzie jeszcze gorzej. W lipcu 2012 pracodawca otrzyma dofinansowanie w wysoko�ci 45%, za� w styczniu 2013 ju� tylko 40% najni�szego wynagrodzenia. Podobnie ma�o op�acalne staje si� zatrudnianie os�b niepe�nosprawnych w stopniu umiarkowanym (dawna II grupa inwalidzka). Dotychczasowe dofinansowanie stanowi�o 140% najni�szego wynagrodzenia, od stycznia tego roku jest to ju� 125%, w lipcu b�dzie 115%, za� w styczniu przysz�ego roku ju� tylko 100% najni�szego wynagrodzenia.

�y�� z�ota dla pracodawc�w by�y i b�d� osoby z niepe�nosprawno�ci� w stopniu znacznym (dawna I grupa inwalidzka). Dotychczasowe dofinansowanie do ich uposa�e� wynosi�o 160% najni�szego wynagrodzenia, od stycznia tego roku wzros�o do 170%. W lipcu tego roku wska�nik wzro�nie do 180% i ... na tym koniec, nie przewiduje si� dalszego wzrostu od stycznia 2013.

Czytelniczka pozostaj�ca bez pracy ma powa�ne problemy bytowe. Cz�sto nie dojada. Zg�osi�a si� do O�rodka Pomocy Spo�ecznej z pro�b� o talon na posi�ki. - S�dzi�am, �e otrzymam tak� pomoc od r�ki. Okazuje si�, �e nie. Musz� mie� ca�� mas� za�wiadcze�, m.in. z Rejonowego Urz�du Pracy. Musz� tam jecha� na gap�, bo nie sta� mnie na bilet. Ro�nie moje zad�u�enie czynszowe; by uzyska� dofinansowanie zn�w musz� uzyska� pliki za�wiadcze�, nie mam na bilet i ko�o si� zamyka. Mam wra�enie, �e to wszystko powinno by� prostsze i za�atwiane jako� od r�ki. Wyobra�am sobie, �e niepe�nosprawna osoba bezrobotna powinna by� w bazie komputerowej, do kt�rej maj� dost�p OPS-y. Wtedy mo�liwe by�oby weryfikowanie danych takiej osoby. Poradz� sobie jako�, skorzystam z jad�odajni dla bezdomnych, ale wed�ug mnie co� jest nie tak. W ko�cu urz�dnicy �yj� z naszych podatk�w, ja te� do niedawna je p�aci�am, wi�c mogliby bardziej si� stara�.

W nowej sytuacji "trzeciogrupowcom" nie b�dzie �atwo zdoby� prac�. Jedyna szansa to podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Rejonowe Urz�dy Pracy stwarzaj� takie mo�liwo�ci poprzez system bezp�atnych szkole�. Jest tych szkole� sporo, ale trzeba pilnowa� termin�w zapis�w, bo zainteresowanie jest du�e, a liczba miejsc ograniczona. Na szkoleniach mo�na m.in. nauczy� si� prac biurowych, podstaw ksi�gowo�ci, obs�ugi komputera i specjalistycznych program�w komputerowych, trafiaj� si� kursy j�zykowe. Mo�na r�wnie� zawalczy� o �rodki na w�asn� dzia�alno�� gospodarcz�. Bardzo wiele zale�y od stopnia naszego zdeterminowania.

Jest wiele przyk�ad�w os�b niepe�nosprawnych, kt�rym si� uda�o. Cho�by niewidoma Anna, kt�ra po studiach prawniczych dwa lata doje�d�a�a do pracy poci�giem, pokonuj�c codziennie dystans 50 km w jedn� stron�. Dojazdy zm�czy�y j� na tyle, �e podj�a decyzj� o stworzeniu, w rodzinnej miejscowo�ci, w�asnej kancelarii prawnej. Uzyska�a krajowe i unijne �rodki na dzia�alno�� gospodarcz�, co w jej przypadku nie by�o �atwe. W kancelarii sp�dza 10 i wi�cej godzin na dob�, ale nigdy nie narzeka. Jest szcz�liwa, �e pracuje na swoim i na w�asny rachunek. Jak powiadaj� - chcie� to m�c.

El�bieta Gutowska